SBR Vernieuwing is continu bezig met het uitvoeren van experimenten en het inzetten van nieuwe technieken om SBR te verbeteren. De uitdaging daarbij is steeds: hoe kunnen we de meerwaarde van SBR voor aangesloten organisaties verhogen en hoe zorgen we ervoor dat de standaarden aansluiten bij de dag van vandaag. Dit gebeurt o.a. door de taxonomie (zie kader) jaarlijks te vernieuwen, bijvoorbeeld door concepten in de taxonomie aan te scherpen, toe te voegen of verwijderen. Drijvers van vernieuwing zijn nieuwe wetgeving en behoeften van gebruikers.
Taxonomie
Centraal in het werken met SBR staat de Nederlandse Taxonomie, een digitaal woordenboek met heel precieze definities van begrippen, zoals jaaromzet, fte of netto-omzet. Deze begrippen zijn met consensus vastgelegd. Zo kunnen er tussen de partijen die gegevens uitwisselen geen misverstanden ontstaan. De gegevens in de rapportages zijn maar voor één uitleg vatbaar.
In dit taxonomie-experiment staat de vraag van de Kamer van Koophandel (KVK) centraal. KVK wil inzicht in het feitelijk gebruik van concepten/definities in de taxonomie. Een dergelijk inzicht zou antwoord moeten geven op vragen als hoe vaak bepaalde concepten in de huidige taxonomie gebruikt worden of op hoeveel concepten er nu wordt gerapporteerd. Doel is om het gebruik van de taxonomie op basis van dit kwantitatieve inzicht te optimaliseren waar dit tot nu enkel gebeurde op basis van aannames.
Klantcasus: KVK
Voor dit experiment hebben we samengewerkt met KVK en het Kenniscentrum XBRL. KVK ontvangt grote volumes jaarrekeningen van Nederlandse bedrijven en heeft daarvoor een eigen taxonomie. KVK wil meer feitelijk inzicht in het gebruik (de concepten) van deze taxonomie. Het verkrijgen van deze feiten is een goed startpunt voor:
- Het objectiever voeren van het gesprek over de mate van detail in de taxonomie
- Het verbeteren van de taxonomie
- Het verder onderzoeken waarom de taxonomie op de huidige manier gebruikt wordt
- Het genereren van data voor besluitvorming (beter te nemen beslissingen door beschikbare data)
KVK heeft nog geen inzicht in het feitelijk gebruik van de taxonomie omdat rapportages na ontvangst in XBRL-formaat worden opgeslagen. Het XBRL-formaat echter leent zich niet goed voor analyse op de gehele set van gegevens (op geaggregeerd niveau). XBRL is niet makkelijk leesbaar voor de softwarepakketten die normaliter voor data-analyse gebruikt worden, zoals Tableau of Excel. Hiervoor is een verwerkingsslag nodig. Eenmaal verwerkt kan KVK het gewenste inzicht in het gebruik van de taxonomie genereren.
Opzet experiment
KVK stelde 15.000 jaarrekeningen ter beschikking voor het experiment. Uit elke jaarrekening zijn de gebruikte concepten en contextuele gegevens gehaald; per keer dat het concept gebruikt werd zijn de contextuele gegevens van de desbetreffende rapportage daaraan toegevoegd. Hiervoor is gebruik gemaakt van een bestaande XBRL toolkit die beschikbaar is gesteld door het kenniscentrum XBRL. De uitkomst van het verwerkingsproces was een overzicht in Excel.
Dit overzicht maakte het mogelijk om een onderzoek te doen naar:
- Het gebruik van concepten per rapportage soort (gemiddelde, min, max)
- Het gebruik van concepten per onderdeel van de rapportage (bestuursverslag en grondslagen)
- Het gebruik van concepten per detailniveau (activa>vaste activa>materiële vaste activa etc.).
Conclusie en vervolg van het experiment
In het experiment heeft het kenniscentrum XBRL aangetoond dat het mogelijk is om een groot aantal XBRL-rapportages te verwerken naar analyseerbaar formaat. Vervolgens is het gelukt om een gedegen analyse uit te voeren op basis van het hieruit verkregen overzicht met als uitkomst: feitelijk inzicht in het gebruik van een taxonomie. Daarnaast is het gelukt om het verwerkingsproces te optimaliseren. Het verwerken van 15.000 XBRL rapportages kende een doorlooptijd van ±2 minuten. Dit kwam met name door het gebruik van de bestaande toolkit van het kenniscentrum XBRL.
Samenvattend:
- De verwerking van XBRL jaarrekeningen geeft feitelijk inzicht in het gebruik van een taxonomie.
- KVK kan het fact-based inzicht in de toekomst mogelijk gebruiken voor de gehele organisatie. Het levert een bijdrage aan de transformatie van KVK als data driven organisatie. Hiervoor beoogt KVK een vervolgexperiment.
- Het verwerkingsproces van rapportages is efficiënt. Het verwerken van 15.000 XBRL-rapportages kende een doorlooptijd van ±2 minuten. Dit toont aan dat deze oplossing haalbaar is op de schaal waarop KvK opereert.
In dit experiment zijn waardevolle inzichten opgedaan die kunnen bijdragen aan het ontwikkelproces van taxonomieën binnen SBR. Dit experiment laat zien dat het mogelijk is om op eenvoudige wijze feitelijk inzicht te krijgen in het gebruik van concepten in de taxonomie. Het biedt een solide basis voor verbetering van een taxonomie en het gebruik daarvan.
Idealiter wil KVK de data uit de door bedrijven aangeleverde rapportages ook gebruiken voor analyse. Deze kennis kan KVK bijvoorbeeld gebruiken voor het genereren van sectorbrede inzichten en het vergelijken van sectoren met elkaar. Hiervoor is KVK samen met SBR Vernieuwing een vervolgexperiment gestart.
Toolkit kenniscentrum XBRL
Deze toolkit verzorgde het Extract, Transform and Load (ETL) proces. Wat de juiste contexten koppelde aan de ‘facts’ van een rapportage. Voor technische XBRL-vraagstukken kan men terecht bij het Kenniscentrum XBRL.